Een werktijdregeling beschrijft hoe een organisatie omgaat met arbeids- en rusttijden. Nieuwe cao-regelgeving, andere bedrijfstijden of de wens om een nieuwe roostermethodiek in te voeren (bijvoorbeeld zelfroosteren) kunnen ervoor zorgen dat de bestaande werktijdregeling niet meer voldoet. De invoer van een nieuwe werktijdregeling heeft grote impact op een organisatie en haar medewerkers. Daarom is het belangrijk om vooraf het doel van de nieuwe werktijdregeling te bepalen, de nieuwe afspraken in een pilot te testen en deze te evalueren. In deze blog bespreken we het proces dat daarbij komt kijken.
Opzet van een pilot
Vanwege de grote impact van een nieuwe werktijdregeling, is een aanpak met een pilot een geschikte methode. Tijdens een pilot kunnen organisatie en medewerkers op een niet-bindende manier experimenteren met de nieuwe afspraken. Voorafgaand bepaal je het doel en de begin- en einddatum. Vervolgens doorloop je de pilot. Na afloop bepaal je of het doel is behaald en wat de vervolgstappen zijn.
Stappenplan evaluatie pilot
Voor een goed verloop van de evaluatie van een pilot onderscheiden we de volgende stappen:
Stap 1: Vorm een begeleidingscommissie
Betrek (een afvaardigingen van) relevante partijen bij de pilot. Dit kan in de vorm van een begeleidingscommissie. Hierin wordt altijd de medezeggenschap betrokken. Daarnaast bestaat deze begeleidingscommissie uit een afvaardiging van het management van de organisatie, bijvoorbeeld HR, en medewerkers en managers uit de groep waarvoor de nieuwe werktijdregeling is bedoeld. Samen met de begeleidingscommissie wordt het verloop van de pilot en de wijze van evaluatie afgestemd.
Stap 2: Bepaal de doelstelling(en) en criteria
Stel de doelstelling(en) vast in samenspraak met de begeleidingscommissie. Deze doelstelling(en) vertaal je vervolgens in concrete en meetbare criteria. Door middel van deze criteria wordt duidelijk afgebakend wanneer er moet worden bijgestuurd tijdens de pilot. Ook vormen de criteria een maatstaf voor het succes van de pilot.
Stap 3: Bepaal het soort data
Voor het meten van de criteria kun je gebruik maken van diverse soorten data. Een eerste methode is het gebruik van objectieve data. Stel één van de doelstellingen van de invoer van zelfroosteren is dat er minder verstoringen in het rooster plaatsvinden. Dit kan je meten door het aantal roostermutaties na publicatie te analyseren. Alternatief kan de verwachting zijn dat met de verruiming van de bedrijfstijd het overwerk en/of externe inhuur afneemt. Dit kun je meten door de hoeveelheid overuren of de hoeveelheid externe inhuur te analyseren.
De tweede methode is het gebruik van subjectieve data. Hiermee wordt de beleving van de betrokkenen in kaart gebracht. Bijvoorbeeld aan de hand van vragenlijstonderzoek, focusgroepen en/of (groeps-)interviews. Hierbij is het van belang om de criteria op zo’n manier te meten, dat ze inzicht geven in de mate waarin de doelstelling wordt bereikt. Een valkuil is om ook vragen te stellen die in mindere mate met de doelstelling te maken hebben. Blijf daarom steeds checken of de vragen bijdragen aan het kunnen beoordelen van de pilot op de afgesproken doelstelling(en).
Stap 4: bepaal de meetmomenten
Idealiter wordt er op drie momenten gemeten; een nul-, een tussen- en een effectmeting. Na ieder meetmoment volgt een terugkoppeling aan de begeleidingscommissie. De tussenmeting dient voor het eventueel bijsturen tijdens de pilot. Op basis van de vergelijking van de nul- en effectmeting bepaal je of de doelstellingen zijn behaald. Ook volgt uit deze vergelijking op welke punten er verbetering mogelijk is op het moment dat de pilot wordt omgezet in de nieuwe werktijdregeling. Dit geeft handvatten voor de verdere implementatie.
Belang van evaluatieonderzoek
Onafhankelijk onderzoek is een gedegen manier om de voortgang en het resultaat van een pilot objectief te evalueren. Dit levert een goede onderbouwing op voor de besluitvorming. Daarnaast dwingt het onderzoeksproces ook tot nadenken over wat de pilot moet opleveren.
Déhora ondersteunt jou graag!
Als onafhankelijke partij combineert Déhora wetenschappelijke onderzoekvaardigheden met concrete praktijkervaringen. Onze ervaring en expertise op dit vlak zorgt ervoor dat we organisaties, naast de begeleiding in het pilotproces, ook inhoudelijk kunnen adviseren. Deze aanpak zorgt voor een goed onderbouwd, gedragen en effectief besluit over een verandering op het gebied van werktijden.
Denk je na over een werktijdenverandering, maar weet je niet hoe je dit moet aanpakken? Of heb je andere vragen over dit onderwerp? We komen graag met je in contact om de mogelijkheden voor jouw organisatie te bespreken. Je kunt ons bereiken via het telefoonnummer:
+31 (0) 20 213 68 68
Mogelijk ook interessant voor u:
Strategische personeelsplanning (SPP): maak uw personeelsbestand toekomstbestendig
Strategische personeelsplanning speelt een steeds grotere rol in organisaties. Tegelijkertijd ontwikkelt de markt zich steeds sneller, waardoor het lastiger wordt om vooruit te kijken. Organisaties moeten in beweging komen om ervoor te zorgen dat zij op het juiste tijdstip de juiste mensen in huis hebben om de strategische doelen te behalen. Wilt u weten hoe? Dat leest u in dit tweeluik.
